行列の計算例題(行列式)

          


例題:次の行列式を計算せよ。

\[ \left|\,\begin{array}{@{}rwr{20pt}wr{20pt}wr{20pt}wr{20pt}@{}}{-}2 & 0 & {-}1 & 1 & 1 \\ 2 & {-}1 & 2 & 1 & 0 \\ 0 & {-}2 & 2 & 2 & {-}2 \\ 1 & 0 & {-}2 & {-}2 & {-}1 \\ 1 & {-}1 & 2 & 1 & 2\end{array}\,\right| \]

解答

\( \qquad \qquad \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}2 & 0 & {-}1 & 1 & 1 \\ 2 & {-}1 & 2 & 1 & 0 \\ 0 & {-}2 & 2 & 2 & {-}2 \\ 1 & 0 & {-}2 & {-}2 & {-}1 \\ 1 & {-}1 & 2 & 1 & 2\end{array}\,\right|\qquad \begin{array}{l}\text{非零(絶対値)最小元を探す}\\\qquad(3, 0)\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = (-1) \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}@{}}1 & 0 & {-}2 & {-}2 & {-}1 \\ 2 & {-}1 & 2 & 1 & 0 \\ 0 & {-}2 & 2 & 2 & {-}2 \\ {-}2 & 0 & {-}1 & 1 & 1 \\ 1 & {-}1 & 2 & 1 & 2\end{array}\,\right| \qquad \begin{array}{l}\text{第1行と第4行を}\\\quad \text{入れ替える}\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = (-1) \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}@{}}1 & 0 & {-}2 & {-}2 & {-}1 \\ 0 & {-}1 & 6 & 5 & 2 \\ 0 & {-}2 & 2 & 2 & {-}2 \\ 0 & 0 & {-}5 & {-}3 & {-}1 \\ 0 & {-}1 & 4 & 3 & 3\end{array}\,\right|\qquad \begin{array}{l}\text{\((1,1)\)成分を使って}\\\text{第1列の成分を小さくする}\\\qquad[0, 2, 0, -2, 1]\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = (-1) \times 1 \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}1 & 6 & 5 & 2 \\ {-}2 & 2 & 2 & {-}2 \\ 0 & {-}5 & {-}3 & {-}1 \\ {-}1 & 4 & 3 & 3\end{array}\,\right|\qquad\text{段を減らす} \)

\( \qquad \qquad \qquad = (-1) \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}1 & 6 & 5 & 2 \\ {-}2 & 2 & 2 & {-}2 \\ 0 & {-}5 & {-}3 & {-}1 \\ {-}1 & 4 & 3 & 3\end{array}\,\right|\qquad \begin{array}{l}\text{非零(絶対値)最小元を探す}\\\qquad(0, 0)\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = (-1) \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}1 & 6 & 5 & 2 \\ 0 & {-}10 & {-}8 & {-}6 \\ 0 & {-}5 & {-}3 & {-}1 \\ 0 & {-}2 & {-}2 & 1\end{array}\,\right|\qquad \begin{array}{l}\text{\((1,1)\)成分を使って}\\\text{第1列の成分を小さくする}\\\qquad[0, 2, 0, 1]\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = (-1) \times (-1) \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}10 & {-}8 & {-}6 \\ {-}5 & {-}3 & {-}1 \\ {-}2 & {-}2 & 1\end{array}\,\right|\qquad\text{段を減らす} \)

\( \qquad \qquad \qquad = 1 \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}10 & {-}8 & {-}6 \\ {-}5 & {-}3 & {-}1 \\ {-}2 & {-}2 & 1\end{array}\,\right|\qquad \begin{array}{l}\text{非零(絶対値)最小元を探す}\\\qquad(1, 2)\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = (-1) \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}5 & {-}3 & {-}1 \\ {-}10 & {-}8 & {-}6 \\ {-}2 & {-}2 & 1\end{array}\,\right| \qquad \begin{array}{l}\text{第1行と第2行を}\\\quad \text{入れ替える}\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = 1 \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}1 & {-}3 & {-}5 \\ {-}6 & {-}8 & {-}10 \\ 1 & {-}2 & {-}2\end{array}\,\right| \qquad \begin{array}{l}\text{第1列と第3列を}\\\quad\text{入れ替える}\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = 1 \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}wr{15pt}@{}}{-}1 & {-}3 & {-}5 \\ 0 & 10 & 20 \\ 0 & {-}5 & {-}7\end{array}\,\right|\qquad \begin{array}{l}\text{\((1,1)\)成分を使って}\\\text{第1列の成分を小さくする}\\\qquad[0, 6, -1]\end{array} \)

\( \qquad \qquad \qquad = 1 \times (-1) \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}@{}}10 & 20 \\ {-}5 & {-}7\end{array}\,\right|\qquad\text{段を減らす} \)

\( \qquad \qquad \qquad = (-1) \times \left|\,\begin{array}{@{}rwr{15pt}@{}}10 & 20 \\ {-}5 & {-}7\end{array}\,\right| = (-1) \times ( 10\times (-7) - 20\times (-5) ) = -30 \)